Grote vasapapegaai

De vasapapegaai

De vasa leeft in bosrijke gebieden en in de bomen op de savanne tot op 1000 m hoogte.
Hij leeft in kleine groepjes maar bij voedselbomen komen soms groepen tot 200 exemplaren voor.
Van nature zijn vasa’s tam en benaderbaar maar door de jacht voor voedsel zijn ze de afgelopen decennia erg schuw geworden en mensen die er recent zijn geweest hebben ze alleen op grote afstand kunnen aanschouwen.

Buitenbeentjes

Vasa’s zijn net als kea’s en borstelkoppapegaaien echte buitenbeentjes binnen de papegaaienfamilie. De grote vasa is wel de meest aparte papegaai die er bestaat.
Het meest opvallende is het verkleuren van de snavel naar gelang de broedconditie. In de rusttijd is de snavel zwartgrijs en naarmate het broedseizoen nadert verkleurt de snavel bij beide geslachten naar wit (ivoorkleurig).
Het geslachtsorgaan van de man is het meest spraakmakende aan de vasa. Zo’n 6 cm lang is deze verlenging van de cloaca en door niemand te missen in het broedseizoen. Ook bij het popje zwelt de cloaca op maar niet zoveel als de man. Mensen krijgen nogal eens de indruk dat de ingewanden eruit komen bij het mannetje.

De pop

Bij de pop vallen de kopveren uit, bij sommige poppen alle kopveren bij anderen alleen bovenop de schedel, en verkleurt de huid naar mosterdgeel in de broedtijd (april – juli).
Tijdens de paring komen beide vogels langdurig aan elkaar vast te zitten. Het kweekstel van de World of Birds Foundation heeft nog steeds het wereldrecord in handen met een paring van ruim twee uur. Doordat ze aan elkaar vast zitten waren bij ons de normaal toch wat schuwe vogels tijdens de paring goed te benaderen. Ze lieten zich niet weerhouden als ze eenmaal bezig waren en vooral de man gaf de indruk in een lichte trance te verkeren.

Gevangenschap

Dit zijn slechts enkele van de vreemde gedragingen die vasa’s hebben vergeleken met andere soorten papegaaien.
Helaas hebben maar weinig mensen de kans dit gedrag waar te nemen omdat de vasa een rariteit is in gevangenschap.
Dit zijn ze altijd al geweest en sinds de import is stilgelegd zal dit nog versterken omdat er slechts in hoge uitzondering mee gekweekt wordt. Bij ons duurde het maar liefst 8 jaar voordat het eerste jong op stok zat. En van slechts twee andere Nederlanders is ons bekend dat ze ook succes hebben gehad.

Polyandrisch

Vasa’s zijn polyandrische vogels dit wil zeggen dat een pop meerdere mannen als partner heeft. Poppen kunnen zeer fel zijn en vasa’s hebben dan ook veel ruimte nodig in gevangenschap omdat ze de man de dood in kunnen jagen als deze niet kan vluchten.
De polyandrische leefwijze is ook de reden van de uitwendige geslachtsdelen en het vastzitten bij de paring omdat de man op die manier meer zekerheid krijgt dat de nakomelingen van hem zijn. Ook in gevangenschap worden wel meer mannen bij een pop geplaatst en omdat vasa’s geen sterke paarbinding hebben levert dit bij voldoende ruimte geen problemen op.

Drouhardi

Van alle grote vasa’s in gevangenschap behoort de grote meerderheid tot de ondersoort drouhardi. Vogels van de nominaatvorm zien we slechts zelden. De laatste zijn te herkennen aan hun donkerdere kleuren en grotere formaat. De derde ondersoort comorensis is in gevangenschap onbekend.

Ontbossing

Vanwege de enorme ontbossing op Madagaskar vrezen wij voor de toekomst van deze soort. Meer dan 95% van de bossen is er al gekapt en de Wereldbank voorspelt dat voor het jaar 2030 al het bos op Madagaskar is verdwenen.
Om deze soort voor Nederland en België te behouden zouden we graag in contact komen met alle houders van vasapapegaaien. Heeft u zelf grote vasa’s of kent u mensen die ze hebben neem dan a.u.b. contact met ons op.